In 2007 en 2008 heeft Karel Buijn vormgeving in samenwerking met Donald Janssen Ontwerpers gewerkt aan de geheel nieuwe inrichting van Sjoel Elburg.
In de mooie monumentenstad Elburg staat een ‘sjoel’ (een synagoge-gebouw) en op de stadswallen ligt een prachtige Joodse begraafplaats.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog is vrijwel de gehele Joodse bevolking van Elburg gedeporteerd. De synagoge was sindsdien niet meer in gebruik en het interieur is verhuisd naar andere synagoges, zoals die in Winterswijk. De sjoel wordt sinds die tijd verhuurd als oefenlokaal aan plaatselijke koren en muziekverenigingen.
Al in 2006 werd gekeken naar een mogelijke museale functie van het gebouw met als thema ‘het joodse leven in de mediene’. Samen met Donald Janssen, Frederieke Jeletich (Cultuurproject) en de stichting Sjoel Elburg is een concept, budget en bidboek gemaakt. Hiermee zijn voldoende fondsen en sponsoren geworven.
Er is gekozen voor een synagogale opstelling van de ruimte zonder gebruik te maken van werkelijke banken en andere synagoge meubels. Centraal in de ruimte staat een grote 1:10 maquette van de sjoel, inclusief inrichting.Hieromheen staan zuiltjes met enerzijds informatie over de diverse Elburgs-Joodse families en aan de andere zijde gefilmde interviews over de betreffende families. Langs de wanden hangen twee 10 meter lange vitrinetafels met doorgelichte diafolie. Onder de vrouwengalerij bevind zich een geklimatiseerde ‘schatkamer’ voor kostbare bruiklenen.
Eigen collectie was er vrijwel niet, waardoor gekeken moest worden naar ander materiaal om het verhaal te ondersteunen. Dit werd onder andere gevonden in interviews met oude Elburgers die de Joodse families persoonlijk gekend hebben. Verder werd door Robin Lutz een officiële Joodse dienst gefilmd met opper-rabbi Jacobs die daarnaast over 9 onderwerpen een korte, heldere uitleg gaf.
Deze verklarende filmpjes kwamen rondom de maquette terecht. Door op het corresponderende knopje te drukken werd in de maquette het onderdeel uitgelicht waarover verteld werd. De gefilmde dienst wordt op groot formaat geprojecteerd op de wand waar ooit de Heilige Arke stond.
geopend: 2008
opdrachtgever: Sjoel Elburg
in samenwerking met: Donald Janssen Ontwerpers, Cultuurproject, Heijmerink Wagemakers, Robin Lutz
werkzaamheden: ruimtelijk, grafisch, 3D, AV, fotografie
oppervlakte: 1600m²
Soort: permanent